Balkoteka 24h Balkanski info portal
Razoran zemljotres jačine 7,8 stepeni Rihterove skale pogodio je u ponedjeljak južni dio Turske i sjeverozapad Sirije usljed kojeg je, prema posljednjim procjenama, poginulo više od 20.000 ljudi.
Nekoliko sekundi prije nego što se prvi zemljotres dogodio u Turskoj i Siriji, na nebu pogođenih područja mogli su se vidjeti neki svjetlosni bljeskovi, što su ljudi uspjeli da zabilježe i objave širom društvenih mreža.
Plava svijetlost (svijetlost zemljotresa) poznata i kao triboluminiscencija, koja se prvi put može vidjeti u Turskoj, izazvala je paniku među građanima pred sam zemljotres, prenosi groundreport.in.
Najprije se začulo šuštanje, a onda se na nebu pojavila plava svijetlost. Zvuk je postajao sve jači i jači sa snažnim drhtanjem.
Ova svijetla, koja podsjećaju na sjeverna svijetla, dokumentovana su od 17. vijeka, prema izveštaju Američkog seizmološkog udruženja. Generalno, oni se mogu primjetiti u manje od 0,5% zemljotresa i njihovo trajanje je obično djelić sekunde.
Šta je svijetlost zemljotresa?
Fenomeni kao što su munje, loptice svijetlosti, struja i stalni bljeskovi, o kojima se izvještava u vezi sa zemljotresima, nazivaju se seizmička svijetla (EKL).
Frideman Frojnd, gostujući profesor fizike na Državnom univerzitetu San Hoze i viši istraživač u NASA-inom istraživačkom centru Ames, otkrio je 2001. da je triboluminiscencija posljedica činjenice da stijene mogu postati poluprovodnici tokom telurskog kretanja.
Frojnd i njegovi saradnici su se pitali da li su „svijetla zemljotresa“ rezultat električnog naboja koji proizvodi određena vrsta stijena pod velikim tektonskim stresom.
Kada snažan seizmički talas putuje kroz zemlju, on sabija stijene velikim pritiskom i brzinom, stvarajući uslove pod kojima se stvaraju velike količine pozitivnih i negativnih električnih naelektrisanja. Ovi naboji mogu da putuju zajedno, dostižući takozvano stanje plazme, koje može eksplodirati i pucati u vazduh, naveo je on u svom izveštaju.
– Naelektrisanja mogu da se kombinuju i formiraju neku vrstu stanja nalik plazmi, koje može da putuje veoma velikom brzinom i da pukne na površini da bi proizvelo električna pražnjenja u vazduhu, objasnio je Frojnd za časopis National Geographic.
Vjeruje se da je uzrokovana lomljenjem i trenjem zemaljskih ploča koje stvaraju električnu energiju koja se velikom brzinom i silom oslobađa na površinu.
Kada se pojavljuju zemljotresna svijetla?
Zemljotresna svijetla nisu uobičajena. Obično se javljaju prije ili tokom većih zemljotresa, ali se mogu pojaviti nekoliko nedjelja unaprijed. U budućnosti ćemo, proučavajući seizmička svijetla, moći da predvidimo pojavu velikih zemljotresa i smanjimo njihov uticaj.
